Forum Sokal  - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu Strona Główna Sokal - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu
Odwiedź Sokalszczyznę - rejon w województwie lwowskim
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Dialekt południowokresowy

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Sokal - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu Strona Główna -> Ukochane miasto LWÓW
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Gość







PostWysłany: Sob 10:16, 09 Cze 2007    Temat postu: Dialekt południowokresowy

Cytat:
dobre portale i fora rodowe i rodzinne:

www.sokal.fora.pl
www.naszerodowody.fora.pl
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
www.pitak.fora.pl
[link widoczny dla zalogowanych]
www.lwowianin.fora.pl
[link widoczny dla zalogowanych]
www.krewni.fora.pl
www.wilniuki.fora.pl
www.lwowiak.fora.pl
www.kresowiak.fora.pl
www.wilnianie.fora.pl
www.naszekresy.fora.pl
www.naszafamilia.fora.pl





@@@@@@@@@@@@@@@@@






Zagadnienie granicy pomiędzy etnosami lechickim i ruskim

Dotąd nie wiadomo jak przebiegała pierwotna granica południowo-wschodnia pomiędzy plemionami lechickimi (Lędzianie) i ruskimi.

Przyjmuje się, że element zachodniosłowiański (lechicki) obejmował swym zasięgiem tereny pomiędzy górnym i środkowym Sanem, górnym i częściowo środkowym Bugiem.
Na wschodzie enklawy zachodniosłowaińskie przekraczały Bug sięgając po rzekę Styr. Na południowym wschodzie stare nazwy o proweniencji zachodniosłowiańskiej znajdują się w dorzeczu Dniestru i jego licznych dopływów. Tereny te pierwotnie zachodniosłowiańskie uległy rutenizacji w wyniku trzech procesów :

- akcji deportacyjnej Jarosława Mądrego podjętej w latach 30-tych XI stulecia
- działalności kościoła prawosławnego po schizmie w roku 1054, która polegała na asymilacji ludności na korzyść Rusi Kijowskiej
- osiedlania się ludności ruskiej uchodzącej przed niewolą z głębi Ukrainy po najeździe mongolskim w XIII stuleciu.


Scalenie w XIV stuleciu terenów między Sanem, Bugiem i Dniestrem z Koroną Polską uruchomiło proces napływu na nie ludności z sąsiedniej Małopolski i następującej w ślad za tym repolonizacji bądź polonizacji.






Geneza dialektu

Dialekt ten powstawał stopniowo od roku 1387 tzn. od scalenia Rusi Czerwonej z Koroną Polską. Pierwsze zabytki spisane w nim pochodzą z XV stulecia (ortyle magdeburskie spisane pomiędzy 1440 a 1460 rokiem pod Lwowem). Powstał on z nałożenia się dialektu małopolskiego na substrat ruski (ukraiński), co wiązało się z długotrwałym napływem ludności małopolskiej na tereny ruskie od końca XIV do trzeciej ćwierci XVIII stulecia.

Po ustanowieniu w roku 1434 przez Władysława III Jagiellończyka województw ruskiego i podolskiego oraz wprowadzeniu na ich obszarze prawa polskiego nastąpiło rozprzestrzenienie się kultury oraz mowy polskiej wśród pierwotnie ruskiej magnaterii, średniej oraz drobnej szlachty, patrycjatu miejskiego oraz członków miejskich cechów rzemieślniczych.

Dzięki temu procesowi dialekt południowokresowy poszerzył swą bazę społeczną wśród warstw szlacheckiej i mieszczańskiej. W drugiej połowie XIX wieku w największych miastach takich jak Lwów wytworzyła się pośród inteligencji na bazie rozwijającego się od XIV wieku dialektu regionalnego gwara warstw wykształconych czyli kulturalna gwara miejska (gwara lwowska), natomiast pośród biedoty i robotników gwara plebejska (bałak) używana przez niższe warstwy społeczne, a następnie częściowo przejęta przez warstwy wykształcone.

Rozmieszczenie dialektu południowokresowego miało charakter wyspowy ponieważ dialekt ten w przeciwieństwie do dialektu północnokresowego nie wytworzył gwar ludowych. Masy chłopskie pozostały przy języku ukraińskim dzięki rozwiniętemu rodzimemu nacjonalizmowi podsycanemu przez władze austriackie.

Liczne rozsiane we wschodniej Galicji wyspy języka polskiego reprezentowały inną wiejsko-prowincjonalną odmianę dialektu południowokresowego z o wiele silniejszymi wpływami języka ukraińskiego będące mieszaniną różnych elementów dialektologicznych: małopolskiego, wielkopolskiego, mazowieckiego i śląskiego. Tak więc pod pojęciem dialektu południowokresowego rozumiemy kilka odmian języka:

- historyczny dialekt południowokresowy istniejący wiekach XIV-XVIII, - był to dialekt stary i mający moc asymilacyjną, gdyż spowodował polonizację szlachty i mieszczaństwa na Rusi Koronnej; powstawał jako odmiana polszczyzny literackiej z silnymi wpływami małopolskimi i pewnymi interferencjami języka rusińskiego

- dialekt kulturalny Lwowa istniejący w wiekach XIX-XX, był odmianą i sukcesorem południowokresowego dialektu historycznego, posiadał moc asymilacyjną

- bałak czyli język plebejskiej części ludności Lwowa, oddziaływał on na dialekt kulturalny i posiadał moc asymilacyjną, powodował polonizację napływającej do Lwowa ukraińskiej ludności chłopskiej
odmiana wiejska i prowincjonalna języka - o płynnej normie, silnie zmodyfikowana przez wpływ ukraiński oraz będąca mieszaniną polskich dialektów etnicznych, w różnym stopniu zbliżona do ukraińskiego i nie posiadająca mocy asymilacyjnej,ulegająca silnie wpływom ludowych gwar rusińskich.

Jest rzeczą charakterystyczną, że polska kolonizacja chłopska na Ukrainie dawała odmienne efekty niż polska kolonizacja szlachecka. Ludność pochodząca z kolonizacji chłopskiej ulegała częściowej lub całkowitej rutenizacji językowej. Kolonizacja szlachecka przeciwnie prowadziła do polonizacji ziem ruskich.





Znaczenie dialektu

W okresie od XVI do połowy XVIII wieku oraz w okresie II RP dialekt południowokresowy wywarł wpływ na kształtowanie się polskiego języka literackiego. W kręgu oddziaływania dialektu południowokresowego znajdowała się znaczna część polskich pisarzy okresu Odrodzenia, pisarze z tzw. ukraińskiej szkoły poetów oraz Aleksander Fredro.

Najbardziej złożoną gwarą dialektu południowokresowego była gwara lwowska i to ona wywarła znaczny wpływ na polszczyznę literacką w okresie autonomii galicyjskiej i II RP. Repatriacja większości ludności z kresów połudnowo-wschodnich w latach 1944-1946 doprowadziła do zniszczenia skupisk ludności mówiącej tym dialektem. Obecnie jest on używany w nielicznych społecznościach polskich na Ukrainie i grozi mu stopniowy zanik.

@@@@@@@@@@@@


PODRÓŻE NA KRESY

- 12 płyt dvd , prod. 1992

#

Informacje i zamówienia

[link widoczny dla zalogowanych]
tel. 660-332-172
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Bond




Dołączył: 09 Cze 2007
Posty: 24
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: POMORSKIE

PostWysłany: Sob 10:18, 09 Cze 2007    Temat postu: Gwara lwowska

Płyta dvd nr 1



Kapłan z Gułagu cz. I - 29 min - wzruszająca opowieść o powrocie ks. Kazimierza Świątka z Gułagu do katedry w Pińsku na Polesiu

Kapłan z Gułagu cz. II - 29 min – odbudowa katedry w Pińsku, którą Białorusini chcieli zamienić w browar. Słynne nazwiska: Skirmutowie, Ordowie, Butrymowicze, Stankiewicze, Szpakowscy, Roszkiewicze i inni.

#

Płyta dvd nr 2



Polesia czar - 26 min - polska szlachta kołchozowa, umierające wioski - żyć jest lepiej, ale radości mało, piosenki polskie i białoruskie, chaty kryte słomą, dodatek za radioaktywność

Nieśwież - 25 min - Księstwo Ołyckie i Nieświeżskie. Księża, którzy uczą polskiego i malują kościoły. Klasztor s.s. Benedyktynek czy technikum z internatem? Brama Słucka – Ostra Brama Polesia.

#

Płyta dvd nr 3



Kościoły Wołynia i Podola - 29 min - Krzemieniec, Borszczów, Czortków, Kopiczyna, cudowny obraz MB Borszczowskiej, Skała Podolska, Jeziorzany, Zbaraż, Gołuchów

Poczajów - 30 min - Ławra Poczajowska-Jasna Góra Ukrainy, Poczajowskie dzwony, błogosławiony Kijów i jego grota.

#
Informacje i zamówienia

[link widoczny dla zalogowanych]
tel. 660-332-172





@@@@@@@@@@@@@@


Gwara lwowska - gwara regionalna języka polskiego używana przez mieszkańców Lwowa. Współcześnie często mylona z tzw. bałakiem lwowskich baciarów, czyli gwarą uliczną, bardzo jednak do niej zbliżoną.


Historia

Gwara lwowska powstała w połowie XIX wieku, kiedy to substrat polski został wzbogacony licznymi zapożyczeniami (głównie leksykalnymi) z języka niemieckiego, jidysz, ukraińskiego i czeskiego. Wyraźny jest bliski związek z innymi gwarami Galicji, zwłaszcza z gwarą krakowską. Dość wyraźne są także ślady mowy dziecięcej i zwykłych przekręceń słów obcych. Od 1945 w zaniku.

Wiele słów pochodzących z gwary lwowskiej i bałaku weszło na stałe do literackiej polszczyzny (besztać, durszlak, sztyblet), a także do grypsery i wielu gwar regionalnych. Jedno z dwóch podstawowych źródeł galicyzmów w języku polskim.


@@@@@@@@@@@@@


Płyta dvd nr 4



Z różnych stron Wołynia - 26 min - Korzec, Wiśniowiec, Zofiówka pod Humaniem. Słynne nazwiska, Wiśniowieccy, Potoccy

Krzemieniec - 30 min - miejsce urodzin J. Słowackiego. Losy Liceum Krzemienieckiego, pomordowani Polacy

#

Płyta dvd nr 5



Buczacz - 28 min- opowieści Jerzego Janickiego. Nad rzeką Strypą w XIV w. wybudowano tu zamek obronny, który należał do Buczackich, Golskich i Potockich. Zamek przetrwał napady Tatarów, Turków i Kozaków. W 1672 r., gdy Mahomet IV dowiedział się, że obroną kieruje żona właściciela Teresa Potocka, początkowo odstąpił od oblężenia i ofiarowanego okupu, lecz po pewnym czasie, zajął go na swoją czasową siedzibę.

Czortków - 24 min - Stary polski cmentarz z licznymi nagrobkami (zachowany, lecz w znacznym stopniu zdewastowany, mauzoleum i katakumby ofiar ukraińskich egzekucji z lat 1918-1919. Spoczywają tam prochy obrońców Czortkowa z okresu walk polsko-ukraińskich, m.in. młodzi Polacy 16-, 17-letni gimnazjaliści. Ruiny zamku czortkowskiego na tzw. Wygnance z XVI wieku .Kościół rzymskokatolicki pw. św. Stanisława w Czortkowie - dawniej kościół oo. dominikanów.

#

Płyta dvd nr 6



Jazłowiec - 29 min - jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. Własność Buczackich (którzy po osiedleniu się w Jazłowcu przyjęli nazwisko Jazłowieckich), Radziwiłłów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety Kornela Ujejskiego, oraz - prawdopodobnie - miejsce śmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu Mikołaja Gomółki urodzonego w Sandomierzu. W miasteczku do chwili obecnej znajduje się klasztor Sióstr Niepokalanek (założony w 1863 przez przybyłą z Rzymu bł. Marcelinę Darowską).

W grudniu 1918 klasztor w Jazłowcu został zajęty przez wojska ukraińskie i zamieniony na więzienie dla internowanych Polaków. W lecie 1919 w wąwozach w pobliżu Jazłowca odbyła się trzydniowa, zwycięska bitwa 14 Pułku Ułanów (utworzonego w Rosji z Polaków służących w armii carskiej) z wojskami ukraińskimi. Od dnia zwycięstwa - 11 lipca 1919 pułk ten przyjął nazwę Ułanów Jazłowieckich.

Ostróg - 25 min - miasto na Ukrainie (obwód rówieński), nad rzeką Horyń przy ujściu Wilii, dawna rezydencja magnaterii polskiej. Stary gród ruski, wzmiankowany już w 1100; od drugiej połowy XII wieku w Księstwie Wołyńskim;

W latach 1919–39 w granicach Polski, w ówczesnym pow. zdołbunowskim, w dawnym województwie wołyńskim. Miasto było garnizonem macierzystym Batalionu KOP "Ostróg" i 19. Pułku Ułanów Wołyńskich. Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 zajęty przez ZSRR i włączony następnie w składzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR.

W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowało 115 osób, w Lidawce zlikwidowano całą kolonię.

#

Informacje i zamówienia

[link widoczny dla zalogowanych]
tel. 660-332-172


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Bond




Dołączył: 09 Cze 2007
Posty: 24
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: POMORSKIE

PostWysłany: Sob 10:34, 09 Cze 2007    Temat postu: Gwara lwowska

Płyta dvd nr 7



Gdzieś na Bukowinie - 24 min - kraina historyczna położona pomiędzy Karpatami Wschodnimi a środkowym Dniestrem, podzielona po II wojnie światowej na Bukowinę północną (ukraińską) oraz Bukowinę południową (rumuńską). Stanowi północną część historycznej Mołdawii.

Skupiska miejskie terenów Bukowiny, to przede wszystkim leżąca na południu Suczawa i rozwijające się na północy Czerniowce. Potężna twierdza suczawska do dziś imponuje swymi walorami obronnymi. Monastyry suczawskie, z monastyrem św. Jana z Suczawy na czele, świadczą o poziomie kultury prawosławnej całej ówczesnej Mołdawii.

Historia Czerniowiec była trochę odmienna, bardziej kupiecka. Czerniowce też później staną się stolicą austriackiej Bukowiny. Ziemie te były terenem nieudanej wyprawy króla polskiego Jana Olbrachta w 1497 r., którego wojska zostały zmuszone do odstąpienia od obleganej Suczawy, a następnie rozbite w lasach mołdawskich („Za króla Olbrachta, wyginęła szlachta”).

W marcu 1849 Bukowina została odłączona od Galicji i stała się osobnym krajem koronnym jako Księstwo Bukowiny z osobnymi organami władzy - Prezydium Krajowym, sejmem krajowym i wydziałem krajowym.

Zaleszczyki - 25 min - miasto na Podolu w zachodniej Ukrainie, położone w głębokim jarze w zakolu Dniestru, administracyjnie znajduje się w obwodzie tarnopolskim. Należały pierwotnie do Lubomirskich. Miastem stały się dopiero w 1766 jako własność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, otrzymując plan regulacyjny zgodny z polską tradycją – prostokątny rynek z ratuszem pośrodku, kościołem parafialnym usytuowanym przy ulicy wychodzącej z narożnika rynku i szachownicą ulic. Z uwagi na swój specyficzny, bardzo ciepły klimat w II Rzeczypospolitej znany kurort ze wspaniałymi plażami nad Dniestrem, miejsce jedynego występowania wielu gatunków roślin, "stolica" uprawy winorośli. Co roku urządzano tu ogólnopolskie święto winobrania.

do Zaleszczyk na wypoczynek kilkakrotnie przybywał Marszałek Józef Piłsudski.

#

Płyta dvd nr 8



Czerwony pas - 25 min

Nazwa Kołomyja ma związek z założycielem miasta królem halickim Kolomanem. W roku 1459 hospodar mołdawski Stefan III Wielki złożył tutaj hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi. Jako powiat był jednostką administracyjną w okresie I Rzeczypospolitej, ziemia halicka, województwo ruskie od 1569 do 1772 r.

W latach 1886-1945 w Kołomyji funckjonowały tramwaje parowe. Przez cały okres swojej historii było nieustannie niszczone przez Tatarów, Kozaków oraz wojska mołdawskie.

Kosów Huculski czy Kosów Pokucki. Położony nad Rybnicą, dopływem Prutu. W II Rzeczypospolitej miasto powiatowe województwa stanisławowskiego. Podczas inwazji sowieckiej na Polskę w 1939 roku tutaj rząd polski spędził ostatnią noc i przekroczył granicę z Rumunią na rzece Czeremosz.

Kuty - osiedle typu miejskiego nad Czeremoszem, w malowniczej okolicy górzystej na pograniczu Bukowiny. Od 1991 na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankowskim, rejonie kosowskim. W okresie międzywojennym Kuty słynęły jako miejscowość wypoczynkowa i ośrodek lokalnego rzemiosła artystycznego (tkactwo, hafciarstwo, garncarstwo). Corocznie w dniu 13 czerwca odbywały się tu sławne odpusty ormiańskie, ściągające Ormian z Polski, Bukowiny, Mołdawii, a nawet Armenii

Czerniowce - Miasto zostało przyłączone do Austrii w 1775 r. Podczas I wojny światowej zajęte przez Rosjan w kwietniu 1916, przez półtora roku było na linii frontu. W latach 1918-1940 należało do Rumunii . Latem 1940 przyłączone do ZSRR jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie należało do Rumunii. Zdobyte przez Armię Czerwoną w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991 część Ukraińskiej SRR, od 1991 należy do Ukrainy i jest stolicą obwodu czerniowieckiego.


Huculska kolęda - 30 min - Huculi to najciekawszy zabytek etnograficzny nie tylko na ziemiach polskich, lecz i w Europie. Można spotkać wśród nich typy polskie, ukraińskie, węgierskie, rumuńskie, a nawet cechy antropologiczne tureckie i tatarskie czy wreszcie cygańskie i ormiańskie.

Hucuł od narodzenia do śmierci żył w świecie magii, wierzeń i demonów. Lasy, połoniny, potoki zaludniały różnego rodzaju złe siły. Człowiek mógł się przed nimi bronić zaklęciem, zielem, modlitwą.

#

Płyta dvd nr 9



Żytomierz cz. I - 22 min

Żytomierz cz. II - 30 min -

Założony w 884 roku. Żytomierz był jednym z największych miast Rusi Kijowskiej. Po oderwaniu przez Rosję Kijowa od województwa kijowskiego stał się w 1667 nową stolicą województwa. Od 1991 jest stolicą katolickiej diecezji kijowsko-żytomierskiej obrządku łacińskiego.Cmentarz polski (jeden z największych poza granicami Polski po Łyczakowskim we Lwowie i Rossie w Wilnie)

#

Informacje i zamówienia

[link widoczny dla zalogowanych]
tel. 660-332-172






@@@@@@@@@@@@@





Gwara lwowska – gwara regionalna języka polskiego używana przez mieszkańców Lwowa. Współcześnie często mylona z tzw. bałakiem lwowskich baciarów, czyli gwarą uliczną, bardzo jednak do niej zbliżoną.


A
absztyfikant – adorator
ajnbruch – włamanie (niem. Einbruch)
akademus – akademik, dom studencki
aliwo – ale gdzie? (niem. wo – gdzie)
ancug – ubiór (niem. Anzug – garnitur)
aus – koniec (niem. Aus)


B

baciar – łobuz
bałak – rozmowa, gadka
badyl – chwast
bajbus – niemowlę, osesek
bajer – kłamstwo
bajgiel – obwarzanek lub bułka (sic!) (jid.)
bajrysz – lok
bajstruk – bękart
bajtlować – okłamywać
bajtoła – leń
bajura – kałuża, błoto
balikać – mówić (zwłaszcza gwarą) – por. bałakać
balon – piłka gumowa
bałabuch – ciastko drożdżowe
bałagula – furman
bałakać – mówić (zwłaszcza gwarą) – por. balikać
bałamkać się – chwiać się
bałwatuńcio – bałwan (pieszczotliwie)
bandzioch – duży brzuch
baniaczek – kapelusz, melonik
bańka – bombka choinkowa
barabola – ziemniak, kartofel
batiarnia – por. baciar
batiarówka – czapka batiara, cyklistówka lub pedałówka
bebechi – wnętrzności
belbas – grubas
bełtać – mącić, mieszać
beretka – beret
besztać – wymawiać komu
biedołach – biedak
binia – dziewczyna
bisowaty – narwany
blatować – załagodzić (ros.) ?
blatrura – por. bratrura
bongu – spirytus
bratrura albo blatrura, w skrócie rura – piekarnik, piec (niem. regionalne Bratröhre lub jid.)
brechnia – brednia
browar – piwo
brusowaty – nieokrzesany
buchacz – złodziej
buchnąć – ukraść
budny – zwykły
bulba – ziemniak (biał.)
bulka – bańka mydlana, pęcherzyk powietrza
buńdziurzyć się – dąsać się
burmyło – nieokrzesaniec
buśko – bocian
być blat – milczeć (ros.) ?


C

cent – pieniądz
cepaka – cham
chabal – adorator
chabanina – mięso
chabazie – kwiaty, bukiet
chabaż – zielsko, chwasty
chablina – flaczaste mięso
chajder – cheder
chałupa – (w znaczeniu: mieszkanie, dom)
chamać, szamać – jeść
chapnąć – chwycić
charkać się – kłócić się
chatrak – konfident
chatranka – obława policyjna
chira – wódka
chirny – pijany
chirus – pijak
chirzyć – pić wódkę
chyćkać – kołysać
chyra – kołtun
ciuchrać – grać na instrumencie
ciumać – całować się
cwajer – dwója (ocena szkolna)
cwajkiepełe – mądry człowiek (jid. kiepełe – głowa)
cwancyger – moneta dwudziestohalerzowa
cwikier – okulary
cyferblat – twarz (niem Zifferblatt)
cymbergaj – gra szkolna
cymes – coś bardzo dobrego lub smacznego (jid.)
cyngiel – dwója (ocena szkolna)
czerepacha – mętny typ
czuchrać się – czochrać się
czuć – słyszeć


Ć

ćmaga – wódka
ćmakać – mlaskać
ćmić – kłamać
ćmok – cham


D

debra – wertepy (jid.?)
dętek – melonik
doobkoła – dookoła
drancie – stara odzież
dranciny – lichy, zły
drapak – zmywak do naczyń
drymbajło – stary grat
drypcia – stara kobieta
duć – dmuchać
durch, durś – na wylot
durszlak – cedzak
dziakować – dawać pieniądze
dziamdziać – jeść powoli
dziaukać – pyskować
dziunia – dziewczyna


F

facka – uderzenie, zwłaszcza w nos
fafrać – bełkotać
fafulasty – podtuczony
fafuły – pełne policzki
falować – iść
famuła – rodzina
fana – chorągiew
farfocle – strzępy, drobiny
fasować – dostać coś, załatwić coś sobie
fecy – onuce, skarpety
fertig – gotowe (niem.)
fifak – człowiek sprytny
fisy – nogi (niem. Fuess)
folga – odwilż
forant – na wszelki wypadek
forikować – atakować
forteklapa – fortepian
front – pierwsze miejsce
frygać – jeść
funiasty – nadęty
funio – zarozumialec
furdygarnia – więzienie
furkać – dmuchać
furt – wciąż
fyrniak – perkaty nos


G

galanty – elegancki
garkotłuk – gosposia
gibirować się – należeć się
gielajza – kufel (niem.)
gieltować się – wynosić się ponad innych
glans – połysk
głuchman – głuchy
gnieciuch – ciasto drożdżowe
gnot – dziecko
gnypek – tępy nóż (niem.)
gongil – katar, wydzielina z nosa
graba – ręka
grajcar – pieniądz (aus.)
grajfnąć – ukraść (niem.)
gudz – węzeł sznurowadła
gufrować – marszczyć
gwer – karabin (niem. Gewehr – broń)

H

haczyk – pogrzebacz
hadiuga – złośliwiec
hadra – kłótliwa baba
hajcer – palacz (pomocnik maszynisty)
hajcownia – parowóz
hajda – wynocha! won!
hajdać się – kołysać się
hajtać się – brać ślub
hajti – spacer (ukr.)
halaburda, hałaburda – awantura
halastra, hałastra – zbieranina
halba, halbka – kufel (niem.)
haltować – zatrzymać (niem. halt! – stój!)
halukać – krzyczeć na kogoś
Haman – brutal (hebr.)
handełes – handlarz (jid., pogardliwie)
handryczyć się – sprzeczać się, przekomarzać
hara – wódka
harap – pas
haratać się – bić się
harbuz – dynia
hardyga – stary dom
harmadla – szpilka do włosów
harmider – zgiełk
hawira – dom, mieszkanie
hebes – głupiec (jid.)
hebra – zbieranina
hepać – karcić
hołodryga – oberwaniec
horpyna – ogromna kobieta
hreczka – gryka, kasza gryczana (ukr.)
hrunio – gbur
hryć – głupiec
hrymać – mocno uderzać
hulać – chodzić, łazić
hurgotać – stukać
hyckać – skakać

J

jadaczka – gęba
jojkać, jojczyć – narzekać (ros.)
juchcić – kraść
juszka – rzadka zupa (staropol.)

K

kutia – pszenica z makiem i bakaliami (lit.)
kaban – wieprz
kacap – głupiec
kacaraba – kot
kaczać się – toczyć się
kaczan – głąb kapusty (rum.)
kalamacja – zamieszanie
kalapitra – głowa
kałabania – kałuża
kałakunio – tępak
kałapućkać – mieszać
kaparzyć – źle robić
kapcan – człowiek do niczego
kapcylinder – kapelusz
kapeluch – kapelusz
karaba – kot
karmenadel – kotlet
katulać – toczyć coś okrągłego
kibelek – garnuszek (niem.)
kidać – rzucać
kiel – kapusta włoska (wł.)
kiepełe – głowa (jid.)
kikać – patrzeć
kimać – spać
kindrus – łobuziak, urwis (niem.)
kinol – nos
kireja – płaszcz
kirzyć – pić
kitka – kotek
klapać – trzepać
klempa – zła kobieta
kłapaczka – usta
kławaki – zęby
knajać – jechać, biec, łazić
kociuba – szufla, przyrząd do wygarniania węgla z pieca
kociurbaty – małego wzrostu
kocmołuch – brudas
kojdym – odważny (jid.)
kolegówna– koleżanka
kolędować – wydziwiać
kołotuszka – przyrząd do duszenia ziemniaków
kołtunić się – żenić się
kopystka, kopyść – drewniana łyżka
koromesło – nosidło na wodę (ukr.)
kostorbaty – o nierównej powierzchni
kostumacha – wielka kość
krawczyni – krawcowa
kręcić gitarę – fantazjować
krys – kapelusz lub inne nakrycie głowy (ros. [krysa:] – dach)
krzyżbanty – krzyże
kucza – mały ciemny pokój
kuczki – żydowskie święto
kula – noga
kumać – rozumieć
kustumachi – kości
kutać – zwijać
kwargiel – serek wiejski

L

leberka – wątróbka (niem.)
lichtarnia – latarnia
linewka – cienka linka
litosierdzie – miłosierdzie (cze.)
lola – dziewczyna
luftować – wietrzyć (niem.)







@@@@@@@@@@@@@@@@

Płyta dvd nr 10



Berdyczów - 25 min - miasto na Ukrainie, w obwodzie żytomierskim, siedziba władz rejonu berdyczowskiego, położone 44 km na południe od Żytomierza, nad rzeką Hniłopiat, prawym dopływem Teterewy.

Na mocy unii lubelskiej w 1569 włączony do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Stanisław Zaremba (biskup kijowski) w 1647 został, wg wiernych, uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bożej Berdyczowskiej, której obraz ogłosił cudownym. Berdyczów nazywany został przez niego Ukraińską Częstochową..

Zjeżdżali się do Berdyczowa regularnie kupcy z najróżniejszych stron Europy. Z tego czasu pochodzi właśnie kupieckie zawołanie ... pisz do mnie na Berdyczów - jako, że był to w życiu wędrownych kupców jedyny adres, gdzie było pewne, że w przeciągu 2-3 miesięcy na pewno się zjawią. Stąd poste restante Berdyczowa pełniła ważną rolę w przebiegu informacji handlowej.

Podczas II wojny światowej w sanktuarium berdyczowskim mieściło się rosyjskie więzienie.

Bar - 24 min - Konfederacja barska (1768-1772) - zbrojny związek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku, z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Rosji, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza dających równouprawnienie dysydentom.

#

Płyta dvd nr 11



Łyczakowskie opowieści cz. I - 32 min - cmentarz Lwowa - historie grobów. Narratorem jest prof. Stanisław Nicieja, znawca kresów wschodnich, historyk sztuki

Łyczakowskie opowieści cz. II - 26 min Lekcja historii - opowieść o ludziach. Zarówno o tych, którzy tworzyli jego klimat i krajobraz projektując i wykonując nagrobki, kaplice i rzeźby (m.in. Parys Filippi, Cyprian Godebski), jak i tych dla których były one zamawiane. Tu spoczywają m.in. Maria Konopnicka , Gabriela Zapolska, Seweryn Goszczyński, Artur Grottger, Prof. Stefan Banach, Mieczysław Gębarowicz, Karol Szajnocha, Walery Łoziński, Ludwik Kubala. Są na cmentarzu groby powstańców listopadowych i kwatera powstańców styczniowych. Cmentarz Łyczakowski, liczący 40 hektarów, jest klasycznym cmentarzem krajobrazowo– parkowym. Obszar, w którym go usytuowano stanowi malowniczy zakątek. Jest to jedna z najstarszych nekropolii istniejących do dziś w Europie.

#

Płyta dvd nr 12



Żółkiew - 26 min - miasto na Ukrainie, obwód lwowski, nad Świną. W latach 1951-91 nosiło nazwę Niestierow od nazwiska lotnika rosyjskiego Piotra Niestierowa; spotykana jest również transkrypcja Nesterow). Do 17 września 1939 siedziba powiatu w województwie lwowskim.

Założona w 1597 przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Była miastem prywatnym. Należało później do Daniłowiczów, Sobieskich i Radziwiłłów. Żółkiew była ulubioną rezydencją króla Jana III Sobieskiego. Król umocnił miasto nowoczesnymi obwarowaniami, dekorował też miasto w stylu barokowym, tu przywoził swoje liczne wojenne trofea. Żołkiew była garnizonem 6 Pułku Strzelców Konnych im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

W żółkiewskiej farze oprócz pięknych marmurowych nagrobków Żółkiewskich i Sobieskich (autorstwa Andreasa Schlütera) znajdowały się do 1939 ogromne malowidła batalistyczne obrazujące największe zwycięskie bitwy króla Jana III Sobieskiego i jego pradziada Stanisława Żółkiewskiego, tworzące jeden z najbardziej monumentalnych zespołów malarstwa batalistycznego w Europie:

Obrazy batalistyczne zostały na początku lat '60 XX wieku. umieszczone w Lwowskiej Galerii Sztuki w Olesku. Po wywiezieniu ich z kościoła w Żółkwi nie były nigdy eksponowane we wspólnym miejscu. Po upadku ZSRR i zwrocie kościoła katolikom obrazy te nie powróciły niestety na swoje dawne miejsce i pozostały w gestii galerii obrazów.

Olesko - 25 min - Olesko położone jest 23 km na północ od Złoczowa, 72 km od Lwowa, 5 km od Podhorców przy szosie kijowskiej.

Budynek zamkowy dwupiętrowy z basztą w jednym z narożników oraz basztą przybramną, prowadzącą na dziedziniec zamkowy. W latach 80. XVII w. gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Po I rozbiorze Polski zamieniony przez Austriaków na koszary. W 200 rocznicę Wiktorii Wiedeńskiej, w 1883, wykupiony z rąk austriackich. Podczas I wojny światowej poważnie uszkodzony, w latach 30. odnowiony, ponownie uszkodzony podczas II wojny światowej. W latach 1961-1965 odnowiony. Od 1975 pełni rolę filii Lwowskiej Galerii Sztuki. W zamku eksponowane są ogromne malowidła batalistyczne z żółkiewskiej fary, upamiętniające zwycięskie bitwy Jana III Sobieskiego i jego pradziada hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

Kościół parafialny pw. św. Trójcy konsekrowany w 1597. Po II wojnie zamieniony na magazyn. Część wyposażenia znajduje się w Lwowskiej Galerii Sztuki. Obecnie w gestii cerkwi prawosławnej.

Podhorce - wieś w zachodniej Ukrainie, w rejonie brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na płn.-wsch. od Złoczowa, 8 km. od Oleska i około 17 km. od m. Brody. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Podhorce w powiecie złoczowskim województwa tarnopolskiego.

Zamek w stylu villa castello należący pierwotnie do Stanisława Koniecpolskiego, zbudowany w latach 1637-1641. W zamku mieściła się dawniej piękna kolekcja malarstwa. Obrazy częściowo przechowywane są w Muzeum Okręgowym w Tarnowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Lwów i zamek w Olesku). Najcenniejszy obraz z całej kolekcji, Miłosierny Samarytanin, dzieło Jacoba Jordaensa, ewakuowany wraz z pewną częścią zbiorów podhoreckich we wrześniu 1939 znajduje się obecnie w Sao Paulo jako własność Fundacji Romana Sanguszki.

Cerkiew z klasztorem Bazylianów (z XVIII w.) wybudowana na rzucie krzyża łacińskiego z fasadą w stylu barokowym.

Kościół św. Józefa z lat (1752-1766), wybudowany na zamówienie Wacława Rzewuskiego, wg planów Romanusa. Kościół był najpierw kościołem zamkowym, a później parafialnym. Jest budowlą z półkolistą kopułą, oświetloną na szczycie latarnią i ozdobioną krzyżemAusteria - budynek dawnych stajen hetmańskich przekształcony w zajazd.

#

Informacje i zamówienia

[link widoczny dla zalogowanych]
tel. 660-332-172







@@@@@@@@@@@@@@@





Ł

łaba – łapa
łabaty – niezgrabny
łabudać się – krzątać się
łachować się – wyśmiewać kogoś
łandyga – wysoka dziewczyna
łepeta, łepetyna – głowa
łukawy – chciwy
łyska – błyska
łyta – człowiek bogaty

M

maćkać – babrać się
maćko – brzuch
magulać – bić
magulanka – bójka
makagigi – słodycze (pers.)
makitra – makutra (ukr.) lub głowa
makohon – makutra (ukr.)
makówka – głowa
małanka – młoda dziewczyna
małpiszon – małpa (także w przenośni)
mamcia – miła starsza pani
manele – drobiazgi (jid.)
mantel – płaszcz
mantyłepa – wstrętna małpa
masny – tłusty (cze.)
maścić – bić
mazak – twarz
mazepa – brzydka kobieta
mecyje – specjał (jid.)
megać – uciekać
mentykaptus – pomyleniec (łac.)
meszty – półbuty damskie, kapcie (ros.)
miglanc – spryciarz
mikrus – malec
miszkulancja – mieszanina
miszunk – bójka (niem.)
mogiłki – cmentarz
moniak – drobny pieniądz, moneta
mordownia – knajpa
motorowy – motorniczy
mudio – mruk
mulik – murarz
murga – cham
murmyło – ponurak
mykiecić – mylić
myszygine, myszigene – wariat (jid.)
mytka – szmata, plotkara (jid.)

N

na blank – bez płaszcza
na chal pal – w pośpiechu
na links – na gapę (niem. Links – lewo)
nachapać – nagromadzić
nadać się – przydać się
najsampierw – najsamprzód
nakaslik, nakastlik – szafka nocna
naobkoło – na około
narandza – pomarancza
niezdały – do niczego
niuńka – bezradny
nykać – szukać

O

oberchabka – łapówka
odfastrygować się – odczepić się
odknajać się – odczepić się
oględnoć – obejrzeć


P

pacałycha – zabawa
pacan – głupiec (ros.)
pachniarz – nos
pacię – prosiak
paciuk – świnia
packa – uderzenie
pała – głowa
pampuch – pączek
panowla! – zawołanie na kolegów, odpowiednik panowie!
papendekiel – tektura
parkan – kołnierzyk
paszcza – usta
paszczękować – dużo mówić
pedały – nogi
pełechaty – długowłosy
pełechy – długie włosy
perekicki – wywracanie koziołka (ukr.)
perekińczyk – zdrajca(ukr.)
perepałki – utarczki (ukr.)
pieszki – pieszo
pikuleta – buty
pinda – niedorosła dziewczyna (hebr.)
pipczyć – naciskać
pitolko – mało poważny
pluskwa – zwada
pod chajrem – pod słowem honoru
podfruwajka – podlotek
podlizajło – lizus
pokiwany – oszukany
poligutko – powolutku
polikier – policjant
pomieszkanie – mieszkanie
potyrajko – ten, którego się poniewiera
potyrcze – pamietło
prażyć – gotować
proch – kurz
prynuka – zachęta (ukr.)
przerastały – przerośnięty
przyjaciółka – agrafka
przyklajstrować – przylepić
przylipka – kromka chleba
przyszpilić – przypiąć
przywabliwy – atrakcyjny, przystojny
putnia – wiadro
pyćkać – źle pracować
pyłychi – włosy
pypka – smoczek




R

raderka – gumka do wycierania (od nazwy firmy)
ragóżka – wycieraczka
rajdać – długo rozmawiać
rańsze – wcześniej
rapaty – szorstki
rączka – pióro (ros. [ruchka] – pióro
recht – racja (niem.)
rejwach – rozgardiasz
rikcug – odwrót (niem.)
rozduć – rozdmuchać
rukzak – plecak
rura – piekarnik, piec, zob. bratrura
rychać – kaszleć
rychtować – przygotować (niem. Richtung – porządek, ułożenie, kierunek)
ryćkać – kopać
ryło – twarz
rymunda – zła kobieta
rynka – płaski lub niski garnek
rynwa – rynna
rypać się – tłuc się


S

sałamacha – mieszanina
serdeczny – potężny
setny – duży
sicz – sitwa, grupa
sinka – niebieska farba
skałka – drobne drewienko, drzazga
skikać – skakać (ukr.)
skiła – pies
skisły – skwaśniały
słychać – czuć zapachy
smarowóz – brudas
smytrać – kraść
sobaczyć – wyzywać
specyfinder – spryciarz
spuchlak – grubas
stopka – bezpiecznik
strachoput – wystraszony
studzinina – galareta z nóżek
sumer – chleb
syromudry – przemądrzały (ukr.)
szac – piękny (jid.)
szałaputa – bezmyślny
szantrapa – niechlujna kobieta
szapoklak – kapelusz (fr.)
szczeznąć – zgubić się
szczypka – drewno na rozpałki
szepetlawy – sepleniący
szkira – dziewczyna
szkut – malec
szkwarki – skwarki
szlaban – ława do spania
szmondzia – niechlujna kobieta
szmulać – chodzić
szmulać – chodzić, łazić
sznadaławy – zabiedzony
szóstak – 10 groszy
szpacirgang – spacer
szpanegla – pinezki
szpanegli – pinezki
szpanować – naciągać
szparować – oszczędzać (niem. sparen)
szperka – słonina
szpilać – grać (niem. spielen)
szponder – boczek
szportać – grzebać
szprechać – mówić (niem.)
szpicyfinder – spryciarz (o dziecku)
szpurnąć – rzucić
szpurt – szybki bieg
szragi, szaragi – wieszak
szrajbować – pisać (niem. schreiben)
sztajfować – krochmalić
sztajgować – biegać (niem. Steigen)
sztajgować – iść szybko (niem.)
sztajuwany – krochmalony
sztangil, sztangiel – rodzaj ciasta, zakąski
sztaniety – spodnie (ukr.)
sztany – spodnie (ros.)
sztraflik – pasek, rzemień
szturkać – trącać
szturpak – niedorozwinięty
sztyblet, sztybulet – półbut na gumkę
sztylać – kuleć
sztymować – zgadzać się
szuber – zasuwa do komina
szwarc – pasta do butów
szwendać się – chodzić tu i tam
szwicować – ciężko pracować
szwimki – kąpielówki (niem. schwimmen)
szwydryga – szewc
szypytlawy – sepleniący



Ś

ścierka – ladacznica
śledź – krawat
ślipundyr – niespostrzegawczy
śloza – łezka
śmierdziuch – smarkacz
świcić – bić
świrk, świrek – chory umysłowo
świrkować – wariować




T

takoj – jednak (ukr.)
tałapać się – pluskać się
tamowaty – małomówny
tarabanić się – iść ciężko
tarko – tarka
taskać – nieść
tatko – tato
telepać się – trząść się
tłuk – służąca
tłumić się – tłuc się
troczek – tasiemka
trymbulka – szczypiorek
trymudka – komoda
trymutka – szafa trzydrzwiowa z lustrem
tryndać się – przenosić się
tryngeld – napiwek (niem. trinken – pić i geld – pieniądze))
tumanić – okłamywać
turbować się – martwić się
turgać, targać – dźwigać
tycować – żartować
tyrpać – potrząsać



U


uncy – onuce


W

wacha – warta
wander – wędrówka
wańtuch – brzuch
waserwaga – poziomnica (niem.)
waserycia – woda
wazonek – doniczka
wciągle – wciąż, ciągle
wcinać – jeść
wensa – wąsy
wereta – płótno
winkiel, winkil – narożnik, róg
wprzódy – naprzód
wszystka – zaszewka
wtrajać – jeść dużo
w te i we wte – tam i z powrotem
wtryniać komu co – zmuszać kogoś do przyjęcia czegoś
wyginiasty – zgrabny
wyrywać – uciekać


Z

za drągiem – za rogatką, szlabanem
za frajer – za darmo
za pod kolki – pod rękę
za pod paszki – pod pachę
zabezdurno – za darmo (ros.)
zabudźko – zapominalski
zachamanić – ukraść
zadekować – skryć się
zagudzać – zaplątać
zahałom – razem (ukr.)
zahumenie – przedmieście
zaiwaniać – kraść
zakim – za nim
zakryszka – włoszczyzna
zalewajko – kłamczuch
zamalować – uderzyć
zaprażka – zasmażka
zapychać – iść, jechać
zarękawek – mufka
zaszpilić – zapiąć
zaszportnąć – potknąć
zawałoka – przybłęda
zawdy – zawsze (staropol.)
zaziapać – zarzucić urok
zdybać kogo – znaleźć
zdybać się – spotkać się
zelepuchy – niedojrzałe owoce
zerkało – lustro (ukr.)
zicher – na pewno (niem.)
ziorać – patrzeć
zirkowaty – zezowaty
znać – widzieć
zolić – bić
zwurdzić się – skwaśnieć



Na podstawie:

Zofia Kurzowa, Polszczyzna Lwowa i Kresów Południowo–Wschodnich do 1939 roku
Ryszard Ruszel, Wesoła gwara lwowska


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Video-Lux
Administrator



Dołączył: 18 Maj 2007
Posty: 193
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Koszalin

PostWysłany: Pią 9:56, 08 Lut 2008    Temat postu:

Cytat:
Film o Sokalu i okolicach na DVD dla Ciebie

"Sentymentalna podróż do krainy ojców"






Na filmie dvd (w wersji turystycznej) 70 minut poświęcone jest
zabytkom i rozmowom z Ukraińcami
na tematy historyczne w miejscowościach :
Sokal, Zabuże, Tartaków i Komarów.






Zobacz fragmenty filmu :
Sokal i okolice - 2007


Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
[link widoczny dla zalogowanych]

Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. św.Piotra i Pawła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Zabuże k/Sokala - cerkiew pw. św. Michała Archanioła:
[link widoczny dla zalogowanych]


~~~~~~~~~~~~~~

Koszt płyty DVD = 30 zł wraz z kosztami wysyłki


Zamówienia proszę składać pod adresem: ~

[link widoczny dla zalogowanych]


lub telefonicznie: 94-340-60-06


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
galicjak
Gość






PostWysłany: Czw 19:03, 23 Lip 2009    Temat postu:

Może tak więcej? np znane powiedzonka, zwroty, teksty w gwarze lwowskiej?
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Jan P.
Gość






PostWysłany: Czw 19:04, 23 Lip 2009    Temat postu:

Nu proszę! Toż jedna piąta tej gwary jest mi znajoma! (Wychowałem się w Krakowie, a część usłyszałem w Opatowcu - miejscowości leżącej przy ujsciu Dunajca do Wisły).
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
SPK2
Gość






PostWysłany: Czw 19:05, 23 Lip 2009    Temat postu:

wyginiasty bałak.
Nu baciary, po cu telepać si szwendać si w te i we wte
takoj zabezdurno (za frajer) w te pacałyche
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Bogda
Gość






PostWysłany: Czw 19:05, 23 Lip 2009    Temat postu:

Powiało wrocławskimi klimatami,które wspominam z łezką w oku.Prorektorem na mojej uczelni był prof.Kargul,któremu studenci podpisali pod nazwiskiem-Sami swoi- i kartka wisiała bardzo długo.Profesor zaśmiewał się z niej razem z nami.Dzięki
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Janek
Gość






PostWysłany: Czw 19:06, 23 Lip 2009    Temat postu:

Był Puzyr, Łapyć i Słómka
Szli, szli, zóbaczyli bajury
Słómka pówidziała do Łapcia:

-Ja si półoży, ty na mni wlizisz i przejdzisz

Słómka si półóżyła,
Łapyć wliaz na Słómki.
Słómka si złamała a Łapyć
wpad dó wody...
A Puzyr chichótał, chichótał
aż łopnoł!
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Alina
Gość






PostWysłany: Czw 19:07, 23 Lip 2009    Temat postu:

A mój tata na kapcie mówił szłapaki
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Artur
Gość






PostWysłany: Czw 19:08, 23 Lip 2009    Temat postu:

Hmm. To ma byc gwara lwowska? Dla mnie jest to mieszanka polskiego z niemieckim. W wiekrzosci zwrotow. No a ze kacap to glopiec to juz czysty rasizm. Przeciez Niemcy nazwali Rosjan Kacapami podczas II Ws. Amerykanie to Amis a Brytyjczycy to Tommys.
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
W.Pitak
Gość






PostWysłany: Czw 19:08, 23 Lip 2009    Temat postu:

Wg Zofii Kurzowej (Polszczyzna Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich do 1939 r.), a więc jeszcze przed II WŚ słowo [kacap] eksresywnie oznacza [głupiec].

Wszystkie słowniki polskie notują znaczenie inne:
1. chłop wielkoruskim (pogardliwie i z niechęcią)
2.Rosjanin (pogardliwie i z niechęcią)
3. Rosjanin z Suwalszczyzny, okolic Białej Podlaskiej, Mławy, jasła, Dąbrowy Tarn.

To samo znaczenie [Rosjanin] było w użyciu i we Lwowie, ale kacapem można było nazwać głupiego, gburowatego, źle wychowanego.

Wg wspomnianej Zofii Kurzowej [kacap] jest regionalizmem pochodzenia ukraińskiego tak jak: bajura, besztać, buńczuczny, ciumać, durny, hałastra, hamać,haratać, harmider,hepać, hołubić, szwendać się,taskać, telepać,tryndać się.

Gwara lwowska jest niewątpliwie mieszanką językową, ale ograniczanie jej do dwóch języków jest co najmniej nieporozumieniem. Pamiętajmy, że gwarą posługiwała się ludność niewykształcona, z przedmieść Lwowa lub okolicznych wsi,Polacy i Ukraińcy, a także tzw. batiarzy z przedmieścia łyczakowskiego.

Dużo by o tym pisać, ale jak będzie taka potrzeba, to myślę, że będę mógł co nieco dopowiedzieć.

Pozdrawiam serdecznie



@@@@@@@@@@@@@@


Cytat:

Film DVD dla Ciebie

Na filmie dvd (28 minut w formacie ekranowym 16:9)
niesamowita historia ludzi i cudownego obrazu
Matki Boskiej Łaskawej z Tartakowa k/Sokala w woj. Lwowskim.




Zamówienia proszę składać pod adresem:

[link widoczny dla zalogowanych]

lub telefonicznie:

94-340-60-06

Koszt 1 płyty DVD = 20 zł wraz z kosztami wysyłki
Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Sokal - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu Strona Główna -> Ukochane miasto LWÓW Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Możesz pisać nowe tematy
Możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin